Tìm hiểu về Cẩm Cù (Hoya)

27/05/2015 Lê Sanh

Tìm hiểu về Cẩm Cù (Hoya), một số nơi gọi là Lan Cẩm Cù, Lan dây. Những đây không phải là một loài thuộc họ lan (Orchidaceae)

Có lẽ với bất kỳ ai khi mới bắt đầu tìm hiểu về loài hoa này cũng đều lạ lẫm với cái tên: “Cẩm cù”. Thật vậy, hai chữ “Cẩm cù” nghe vừa xa lạ vừa khó hiểu, và cũng chẳng biết nó xuất phát từ đâu, ý nghĩa như thế nào. Phải chăng “cẩm” xuất phát từ màu hoa đỏ như cẩm nhung của một loài trong chi Hoya, và “cù” có lẽ vì những chùm hoa của chúng tròn như những con quay?

Phần đông chúng có thân dạng leo, bám đá hoặc bám thân cây khác, một số là cây bụi nhỏ ký sinh. Có rễ ở các đốt và lóng.

Thông thường chùm hoa của chúng khá nhỏ, hình cầu hoặc bán cầu, có đường kính chừng 5-7 cm. Tuy nhiên, ở một số ít loài, chùm hoa có thể chỉ nhỏ khoảng 2 cm hoặc cũng có thể to đến gần 10 cm. Khi không có hoa, chúng chẳng có gì đặc biệt và lẫn vào đám đông dây leo khác mang màu xanh chung của núi rừng. Tuy nhiên, mùi hương socola quyến rũ có thể lan toả khắp một cánh rừng nhỏ. Mỗi năm ra một hoặc nhiều lần, hoa thơm mùi sô cô la, thơm đậm về ban đêm. Từ khi nở cho đến lúc tàn khoảng 10 ngày.

Cẩm cù chủ yếu nở vào ban đêm, thơm mùi socola vì thế mà càng như quyễn rũ hơn bao giờ hết. Đêm cũng lúc lúc hoa tiết mật và thu hút các loài côn trùng nhiều hơn. Cẩm cù được thụ phấn chủ yếu nhờ vào côn trùng kiếm ăn về đêm.

Đây là loài khá dễ tính, siêng ra hoa và cho hoa đẹp, tuy số lượng phân bố trong tự nhiên vẫn còn nhiều nhưng chúng cũng bị đe doạ bởi những nhà sưu tầm Cẩm Cù và mất sinh cảnh sống. Cẩm cù nói chung rất dễ nhân giống, chỉ cần cắt một đoạn thân nhỏ là có thể giâm thành cây.

Ở Việt Nam, chỉ vài năm gần đây, các nhà khoa học cũng như người yêu hoa mới quan tâm đến Cẩm cù. Những loài mới phát hiện cho khoa học gần đây cho thấy sự quan tâm đến Cẩm cù ở Việt Nam đang có bước đột phá. Điển hình như Cẩm cù Sapa (Hoya sapaensis) phát hiện năm 2011 ở Lào Cai, Cẩm cù lộc (Hoya lockii) phát hiện ở Thừa Thiên Huế và Cẩm Cù cuống dài (Hoya longipedunculata) phát hiện ở Quảng Nam năm 2012, Cẩm cù thừa thiên huế (Hoya thuathienhuensis) phát hiện năm 2013 ở Thừa Thiên Huế… Và gần đây nhất là loài Cẩm cù hạnh (Hoya hanhiae) phát hiện ở vùng cát ven biển từ Quảng Trị đến Nha Trang.

Hiện Việt Nam có ít nhất 27 loài Cẩm cù mọc tự nhiên, chiếm tỷ lệ khoảng 10% các loài Cẩm cù trên thế giới. Điều này góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong những trung tâm đa dạng các loài này vào bậc nhất

Một số hình ảnh về Cẩm Cù – Hoya

Cam cu dep 2